ELEKTRİK TEKNİK BİLGİLER - elektrik kazalarinin meydana gelmesi

ELEKTR
K KAZALARININ MEYDANA GELMES
G
R GERLM

YALITKANLIK HATASI

GÖVDE TEMASI

KISA DEVRE

HAT TEMASI

TOPRAK TEMASI

HATA AKIMI

KAÇAK AKIMI

MAK
NA VEYA ELEKTRKLE TEMAS

ELEKTR

TAMAMLANMASI
K DEVRESNN DOKUNAN ÜZERNDEN

B

FELÇ

AN
TME-ÇARPMALNÇ KAYBI KALP DURUU
ÖLÜM

ELEKTR

1-TEHL
K KAZALARINDA ETKEN FAKTÖRLER:KEL AKIMIN CNS
(DO

2-ETK

3-AKIM BÜYÜKLÜ
RU AKIM-ALTERNATF AKIM)LEYEN GERLMN BÜYÜKLÜÜ,Ü VE DDET
4-AKIM ALTERNAT

5-AKIMIN ETK

6-DEVRE TOPRAKTAN TAMAMLANMI

TOPRA

7-ELEKTR
F SE FREKANSI, YAPTII SÜRE, SE;IN KURU VE ISLAK DURUMU,K DEVRESNDE ZOLE EDLMEM
NOKTALARIN BULUNMASI,

8-AKIM KAYNA

ENGELLEY

9-AKIMI TAIYAN BA

10-AKIM

11-KAZA SIRASINDA VÜCUDUN GÖSTERD
I LE KAZALI ARASINDA AKIMIC MADDELERN BULUNMASI,LANTILAR,DDETNN YÖNÜ VE ZLED YOL,
D

12-ELLER

OLMASI
RENÇ,N KURU, ISLAK, TERL VEYA NASIRLI

ELEKTR
K KAZALARININ OLUUM NEDENLER:
1-

2-

MAK

MADEN

OLUAN KAZALAR

%26

3- ENERJ

OLUAN KAZALAR %20

4- ELEKTR

OLUAN KAZALAR %12

5- GER

6- PATLAMA SONUCU OLUAN KAZALAR %5,9

7- ELEKTR
ZOLASYON HATALARINDAN OLUAN KAZALAR %23NE YAKININDAK ELEKTRK KAÇAI LE KISIMLARI’NIN ELEKTRKLENMES SONUCU LETM HATLARIYLA TEMAS SONUCUNDAK DREKLER ÜZERNDE VEYA YAKININDALM YAKININDAK LERDE OLUAN KAZALAR %5,5K KISA DEVRELER SONUCU YANGIN %7,6
TABLO-I

Yurdumuzda her yıl meydana gelen i

kazalarının büyük bir kısmı

“elektrik kazalarından”

olu
maktadır.
Sanayimizin her kesiminde ve her makine ve

tezgahta kullanılan elektrik, gerek tesisatının

yapılması gerekse de kullanımı sırasında yasal ve

teknik yönden gerekli olanların yapılmadıı, tesisat

ehliyetli teknik elemanlara yaptırılmadıı, ilgili

kurumlarca gerekli denetimler yapılmadıı sürece

daha bir çok can ve mal kayıpları ile ulusal kayıplarla

kar
ı karıya kalacaımız kesindir.

1475 SAYILI

73. MADDES
YASASININ
HER

VE
VEREN YERNDE ÇLERNN SALIINI GÜVENLN SALAMAK ÇN GEREKL
OLANI YAPMAK VE BU HUSUSTAK

SA

BULUNDURMAKLA YÜKÜMLÜDÜR.
ARTLARILAMAK VE ARAÇLARI NOKSANSIZ

PARLAYICI PATLAYICI TEHL

MADDELER

TÜRLÜ
KEL VE ZARARLIN LEND DEPOLANDII HERYERNDE ELEKTRK TESSATININ

UZMAN ELEKTR

YAPILMALIDIR.

AYDINLATMA DEVRES

ÜZERE YILDA B

UZMANLIK BELGES

MÜHEND
ARTNAMELERE UYGUN EKLDE VE YETKL BRK MÜHENDS TARAFINDAN DE DE DAHL OLMAKR DEFA PERYODK OLARAK BULUNAN BR ELEKTRKS VEYA YÜKSEK MÜHENDS
TARAFINDAN KONTROL ED

TES

B
LP ELEKTRK ÇSAT YÖNETMELNDE BELRTLEN EKLDER RAPOR DÜZENLENMELDR.

TOPRAKLAMASI YILDA B

EHL

TARAFINDAN KABUL ED

ELEKTR
YERLERNDEK MAKNALARIN GÜVENLKR PERYODK OLARAKYET HÜKÜMET VEYA MAHALL DARELERLEN YETKL BRK MÜHENDS VEYA YÜKSEK MÜHENDS
TARAFINDAN KONTROL ED

ÖLÇÜM SONUCU BULUNAN TOPRAKLAMA

DE

BEL

OLMADI

TOPRAKLAMA TOPRAKLAMALAR YÖNETMEL
LMELDR.ERLER DÜZENLENECEK OLAN BR RAPORLARTLMEL VE DEERLERN UYGUN OLUPI YAZILMALIDIR.
UYGULAMA ESASLARINA UYGUN OLARAK

YAPILMI

PPTMT.MADDE:40

KATY.MADDE:29 ETTY.MADDE:22 EK-P
OLMALIDIR........SGT.MADDE:294-295-298

PARLAYICI PATLAYICI VE YANICI MADDELER
N

YERLER YA

SIVILARIN BULUNDU

D

DEPOLARI G

B
MAL EDLD LEND veya DEPOLANDII, BOYA ve DER PARLAYICIU BNALAR LE ÜZERNDEREK veya SVR ÇIKINTILAR YAHUT SUB YÜKSEK YERLER BULUNANNALAR YILDIRIMA KARI YÜRÜRLÜKTEK
YÖNETMEL

YAPILACAK YILDIRIMLIK TES

HATLARI
K VE ARTNAMELERE GÖRESATI LE HAVASE UYGUN KAPASTEDEK
PARAFUDRLAR
LE KORUNACAKTIR.
SGT.MADDE:343

KORUYUCU TERT

YILDA B

MÜHEND

RAPOR DÜZENLENECEKT

PPMT.MADDE:57
YERLERNDEK PARATONERLER VE DERBATLAR PERYODK OLARAKR DEFA UZMAN BR ELEKTRKSNE KONTROL ETTRLECEK VE BRR.

ASANSÖRLER

MUAYENE VE BAKIMI BU

VE KANUN

N

VEYA MAHALL

TEEKKÜL VEYA AHISLARA YAPTIRILACAKTIR.

HER
N MAL, NASI, KURULMASI,LERN FENN TEKNK SORUMLULUUNU TAIYABLECEKTELK VE EHLYET BULUNDUU HÜKÜMET DARELERCE KABUL EDLENVEREN ASANSÖRLERE AT KULLANMA
ZNN VE PERYODK MUAYENE RAPORLARINI

YETK
YERNDE BULUNDURMAK VE DENETLEMEYEL MAKAM VE MEMURLARIN HER
STEYNDE GÖSTERMEK ZORUNDADIR.
SGT.MADDE:25

ELEKTR

YETK

YAPILACAK BAKIM VE
K TESSATININ CNS VE HACMNE GÖREL TEKNK ELEMANLAR TARAFINDANLETMES
SA
LANACAKTIR.

TOPLAM GÜCÜ 100 KW ÜSTÜNDE veya BUNA E

HP GÜCÜNDE MOTORLARIN veya HER B

GÜCÜ 24 KW’I GEÇEN MAK

YÜKSEK GER

EN AZ 3 YIL ÇALIMI

MÜHEND

SORUMLULU

MADEN VE TAOCAKLARI

TUNEL YAPIMINDA ALINACAK ÖNLEMLER TÜZ.

MADDE:373
SGT.MADDE:353TRNNNALARIN YAHUTLMN BULUNDUU LETMELERDE BR ELEKTRK YÜKSEKS veya ELEKTRK MÜHENDSNNUNA VERLR.LETMELERNDE VE

TOPRAKLA POTANS

1000 V OLAN KUVVETL

TERT

YAPILACAK TÜM ÇALIMALAR YETK

MÜHEND

GÖZET
YEL FARKI 250 V OLAN veya AKIM TESSLERNN VEPLERNN BULUNDUU YERLERDEL BRSN SORUMLULUU DENETM VEM ALTINDA YAPILACAKTIR.

KATY.MADDE:62
SGT.MADDE:303

YÜKSEK GER

ALINACAK ÖNLEMLER

YÜKSEK GER

ED

ALTINDA KABUL ED
LMDE - ÇALIMA HALNDELM TESSLERNE GRMEK YASAKLM OLSA BLE, TESSLER DAMA GERLMLMEL VE GEREKL
ÖNLEMLER ALINMADAN ÇALIMAYA

BALANMAMALIDIR.

1- KES

SIRASINDA YALITKAN ELD

YALITKAN TABURELER KULLANILMALIDIR.

2- YÜKSEK GER
C VE AYIRICILARIN MANEVRASIVENLER, VELM ALTINDAK MADEN
PARÇALARA VEYA

ELD

YALITKAN SAPLI ALETLERLE

TEHL

YASAKLANMALIDIR.

3- ÇALIANLARIN KORUNMASINI SA

ÜZERE GÖZLE GÖRÜLEB
LETGENLERE YALITKANVENLERLE DAH DOKUNMAK VEYA YAPMAKKEL OLUP, BU TÜR ÇALIMALARLAMAKLEN ENERJ KESME

EKLLER UYGULANMALIDIR.

ALÇAK GER

ÖNLEMLER:
LMDE-ÇALIMA HALNDE ALINACAK

KISIMLARI GER
ÜZERNDE ÇALIILACAK OLAN TESSLM DII BIRAKILMALIDIR.
GERLM YOKLUU KONTROL EDLMELDR.

KAPSAMINA G

DÜZENLENMEL
YAPILACAK OLAN ONARIM, HZMET TALMATIRMYORSA ÇALIMA TALMATIDR.

A- ÇALIMA TAL

TAL

B- ÇALIMAYA BALANDI

TABURE, PASPAS VEYA KURU TAHTA

ÜZER

C- ÇIPLAK

ÇALIMA YAPILIRKEN:

*** YALITKAN ELD

YALITKAN SAPLI ALETLER KULLANILMALIDIR.

*** ÇALIAN KEND
GERLM DII BIRAKILAMIYORSA:MATI VEYA HZMETMATI DÜZENLENMELDR.INDA YALITKANNE ÇIKILARAK ÇALIILMALIDIR.LETKENLER CVARINDAVEN, YALITKAN BARET VEN NÖTR TEL DE DAHL DER
LETGENLERDEN VE GERLM ALTINDAK
KISIMLARDAN
ZOLE EDEREK ÇALIMALIDIR.

ELEKTR

TES
K / TOPRAKLAMA / PARATONERSATLARININ KONTROLÜ

ELEKTR

DE
E ÇARPILMA SONUCUNDA OLUANMLER:
65 VOLT – 25 mA DÜZEY

25 mA’ den ..........100 mA’e KADAR,

AKIMIN

** GEÇ

** KALP R

** SOLUNUM S

** S

** GEÇ

AMPER DÜZEY

** SÜREKL

** KALICI FELÇLER,

** KALP DURULARI,

**
NE KADAR, TME VE ÇARPMA.DDETNE GÖRE;C BLNÇ KAYIPLARI,TMNN BOZULMASI,STEMNDE BOZUKLUK,NR SSTEMNDE YIKIM,C FELÇLER.NDEK KAÇAK AKIMLARDA SE; BLNÇ KAYIPLARI,ÖLÜM..................

ELEKTR

DURUM VE KISIMLAR
K EL ALETLERNDE KAZAYA NEDEN OLAN
0BESLENME KABLOLARININ BA

1BESLENME KABLOLARININ SEYYAR EL ALET

BA

2SEYYAR EL ALET

3TOPRAKLANMAMI

4TOPRAKLI F

5ALET

ELEKTR

ÖNLEMLER

1- ALETLER

2- DAR VE

KÜÇÜK GER

KULLANILARAK ÇALIMA YAPILMALIDIR.

3- TOPRAKLAMA YAPILMALIDIR.

4- Ç

5- YALITKAN ESNEK BESLEME KABLOLARI KULLANILMALIDIR.

6- GEREKL

7- KORUYUCU GÖZLÜK VEYA YÜZ S
LANTI YERNDENN FNELANMA KISIMLARINDANN ÇFT YALITKAN OLMAMASI OLMASI PRZ SSTEM KULLANILMAMASI KULLANAN KNN DURUMUK SEYYAR EL ALETLERNDE ALINACAK GÜVENLK:N SAPLARI YALITKAN OLMALIDIR.LETKEN KISIMLARDA NEML VE ISLAK YERLERDELM VEYA GÜVENLK TRANSFORMATÖRÜFT YALITKAN EL ALETLER KULLANILMALIDIR. GÜVENLK TEDBRLER ALINMALIDIR.PERL
KULLANILMALIDIR.

8- BU C

OLMALIDIR.

9- C

10- UZATMA KABLOSU KULLANILMASI HAL
HAZLARI KULLANANLARIN ELBSELER TEMZHAZLAR KULLANILMADAN ÖNCE KONTROL EDLMELDR.NDE KABLO F
VE PR
Z KESNLKLE TOPRAKLI OLMALIDIR.
ELEKTR

GÜVENL
K LERNDE ALINMASI GEREKENK ÖNLEMLER

0MUTLAKA KORUYUCU MALZEMELER KULLANILMALIDIR.

1EL ALETLER

OLMADI

2ÇALIILAN MAK

MUTLAKA TOPRAKLAMA YAPILMALIDIR.

3PANO VEYA TABLODAK
NN ZOLASYONLU OLMASINA VE BOZUK OLUPINA DKKAT EDLMEL.NA ÜZERNE “ARIZALI” LEVHASI ASILMALI BESLEME SGORTASI SÖKÜLMEL
ÜZER

4YÜKSEK YERLERDEK
NE “DKKAT TAMRAT VAR” LEVHASI ASILMALI. ÇALIMALARDA EMNYET KEMER
KULLANILMALI

5KULLANILAN ÖLÇÜM ALETLER

OLUNMALI

6MÜMKÜN OLDU
NN DORULUUNDAN EMNUNCA ARIZALARA 2 VEYA DAHA ÇOK K
ÇIKMALIDIR.

7ELD
VENSZ ÇALIMA HALNDE ALYANS VE KOL SAAT
ÇIKARILMALI.

8ELEKTR

MUTLAKA EHL

ED

9ZORUNLU OLMADIKÇA GER
KL ALET VE AYGITLARIN BAKIM VE KONTROLÜYETL ELEKTRKÇLER TARAFINDAN KONTROLLM OLMALILM VARKEN BAKIM VE ONARIM

10MÜMKÜN OLDU

BUONA TEL SARILMAMALIDIR.
LER YAPILMAMALI.UNCA SGORTA DEKLKLERNDE
DA

ÖNLEMLER
ITIM TABLOLARINDA ÖZEL GÜVENLK:

GELEB

YALITKAN VE MADEN
DAITIM TABLOLARINDA LETME SIRASINDA MEYDANALECEK HER TÜRLÜ ZORLAMALARA DAYANIKLI MALZEME KULLANILACAKTIR.

ISINMA VE ALEV ALMAY KARI YETER DERECEDE

DAYANIKLI OLACAKTIR.
DAITIM TABLOLARI MEKANK ZORLAMALARA, NEME,

G

DOKUNMAYA KARI ÖRTÜNMÜ
DAITIM TABLOLARININ ETRAFI YABANCI CSMLERNRMEMES ÇN VE AKIM TAIYAN NOKTALARININ OLMASI GEREKLDR.

KISIMLARININ DUVARDAN, BORULARDAN, TABLO MADEN
TABLO ARKASINDA GERLM ALTINDA BULUNAN
AKSAMINDAN VS. YERLERDEN UZAKLI

OLACAKTIR.
I EN AZ 15 MM
DAITIM TABLOLARINDA, HER AKIM DEVRESNE LKN
LETKENLERN, SGORTALARIN, ANAHTARLARIN VE

ALTERLERN AT OLDUU YERN ARETLER
BULUNACAKTIR.

TARAFLARDA GER

DOKUNMAYA GENGEL OLACAK GEREKL

ALINMI
DAITIM TABLOLARINDA GEREK ÖN VE GEREKSE ARKALM ALTINDA BULUNAN KISIMLARA ÖNLEMLER OLACAKTIR.

TABLOLARINDA VE BA

HATTININ BA

OLACAKTIR.
YALITKAN MADDELERDEN YAPILMI OLSA BLE, DAITIMLANTI KUTULARINDA GÜVENLKLANMASI VE DAITIMI ÇN TERTBAT

ALTERNAT

YERLERDE BULUNDURULACAK VE BU YERLER

AKIM GEÇ

C
TOPRAK LE POTANSYEL FARKI 42 VOLTTAN FAZLA OLANF GERLML ELEKTRK TABLOLARI, ÖZELN TABANI,RMEYEN MALZEMELERDEN YAPILMI VEYA BUNS MALZEME LE KAPLANMI OLACAKTIR.

TRAFO ALT SAHASI VE DA

MERKEZLER

GÜVENL
ITIMNDE BULUNMASI GEREKENK MALZEMELER :
0SEYYAR LAMBA

1EMN

2GER

3NEON LAMBALI ISTANKA

4AG VE YG ELD
YET TRANSFORMATÖRÜLM KONTROL AYGITIVEN
5NORMAL
ELDVEN
6TOPRAKLAMA VE KISA DEVRE TEÇH

7TOPRAKLAMA ISTANKASI

8TOPRAKLAMA NOKTASI FLAMASI

9EL FENER
ZATI
10YALITKAN M

11EMN
FERYET KEMER
12GÜVENL

13ÇALIMA ALANI KASAKLAMA
K KORKULUUARETLER
14YALITKAN TABURE

15YANGIN SÖNDÜRME C

16YALITKAN MERD

17SUN
HAZLARIVEN SOLUNUM CHAZI

ELEKTR

VOLTAJA BA

GELEKTR

ELEKTR
E ÇARPILMANIN ETKS YALNIZLI OLMAYIP VÜCUTTAN GEÇENK AKIMI MKTARINAK AKIMININ VÜCUT ÜZERNDEN GEÇT
YOLA

ELEKTR

BA
K AKIMINA MARUZ KALINAN SÜREYELI OLARAK DER.

ELEKTR
K TESSAT TÜRLER
KURU YERLER .......... NORMAL TES

TOZLU YERLER...... ETAN

GEÇ

NEML

ISLAK YERLER.......... ETAN

YÜKSEK ISILI YERLER.. ISIYA DYN...TES

BUHAR VE GAZ BUL.YER.... ETAN

YANGIN TEH.BULUNAN YER.. EX TES

PATLAMA TEH. OLAN YERLER.. EX TES
SAT TESSATC NEML YER..... N.TESSAT + ETAN T. YERLER...... ETAN TESSAT TESSATSAT + NEML YER T.SATSAT

BAKIM VE ONARIM SIRASINDA UYULMASI

GEREKEN TEMEL KURALLAR :

1-HATTIN AKIMI KES

2-YEN
LMEL,DEN AKIM VERLMEMES ÇN GEREKL
ÖNLEMLER ALINMALI, UYARI LEVHALARI

ASILMALI,

3-ÇALIMA YER

ED

4-TOPRAKLAMA KONTROL ED

TOPRAKLAMA YOKSA YAPILMALI

5-ÇALIILAN YERDE veya YAKININDA GER

VARSA, BU KISIMLAR UYGUN EK

YALITILMALIDIR.
NDE AKIM YOKLUU KONTROLLMEL,LMEL EERLMLDE

YÜKSEK GER

ONARIM

ÖNLEMLER:

1- Tesise gelen besleme kaynakları ayrılmalıdır.

2- Gerekli uyarı levhaları asılmalıdır.

3- Gerilim yokluu kontrol edilmelidir.

4- Topraklama ve kısa devre yapılmalıdır.

5- Çalı

6- Koruyucu i

7- Çalı

8- Tesisten sorumlu olan görevlilerle görü

yapılmalı ve anla

9- Yetkililer tarafından hazırlanmı

talimatlar gözönünde bulundurulmalıdır.

10-Alınmı

amacıyla sorumlu bir

11-Bütün bu i

dikkatli olunmalıdır.
LM TESSLERNDE BAKIM veLER SIRASINDA ALINMASI GEREKENma yeri sınırlandırılmalıdır.aret ve levhalar asılmalıdır.ma müsaadesi düzenlenmelidir.mema salanmalıdır. yazılı veya sözlü olan önlemleri izlemek ve gözetlemekahıs görevlendirilmelidir.lemler sırasında gereinden fazla

ELEKTR

ALINMASI GEREKL
K TESSLERNDE YANGIN SIRASINDA ÖNLEMLER:
1- Yangının durumuna göre bütün besleme kollarında

enerji kesilmelidir.

2- Sırt Rüzgara çevrilerek ate

kökünden söndürülmelidir.

3- Metil Bromür, Karbon tetra klorür ve karbondioksitli

yangın söndürme cihazları kullanılmalıdır.

4- Kapalı ve havalandırılması zor yerlerde özel maskeler

kullanılmalıdır.

5- Havalandırılması mümkün olan yerlerde ve açık

havada yapılan yangın söndürme çalı

duman ve gazlı ortamlarda çok az bir süre

kalınmalıdır.

6- Yangının söndürüldüü yer kapalı bir mekansa

söndürme i

kullanılmak suretiyle havalandırılmalıdır.

7- Yangın sırasında elbiselerinden tutu

yuvarlanmalı, ate

çama
e yaklaılmalı ve alevlermaları sırasındaleminden sonra ortam aspiratörleran varsa yerdei bomak için ıslak örtü, elbise veyaırlarla örtülmelidir.
YANGIN ÇIKAN YERDE ENERJ
NN KESLMES
MÜMKÜN DE
L SE :

A- SÖNDÜRME

K

KULLANMALI VE ÇOK D
LEMN GERÇEKLETRENLER YALITKAN ELDVENLERKKATL
DAVRANMALIDIRLAR.

B- BU TÜR YANGINLARDA SADECE

ELEKTR

YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI

KULLANILMALIDIR.

C- SÖNDÜRME C

OLAN TES
K YANGINLARINDA KULLANILANHAZI LE YANGIN ÇIKMISN GERLM ALTINDAK
KISIMLARI ARASINDA BULUNMASI

GEREKEN UZAKLIKLAR EN AZ:

15 KV’a kadar gerilimli tesislerde 1 metre

15-35 KV’a kadar gerilimli tesislerde 2 metre

35 KV’tan yukarı gerilimli tesislerde 3 metre

OLMALIDIR